14 listopada na całym świecie obchodzony jest Dzień Cukrzycy. Święto to przyda w rocznice urodzin Fredericka Bantinga, odkrywcy insuliny i zostało ustanowione przez przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną (International Diabetes Federation - IDF) oraz Światową Organizacją Zdrowia (World Health Organization - WHO) w 1991 roku, ze względu na stale powiększającą się liczbę zachorowań. PO CO USTANOWIONO DZIEŃ CUKRZYCY?
Akcja ma na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat profilaktyki, przyczyn, objawów, leczenia, a także powikłań, jakie niesie za sobą cukrzyca. CO TO JEST CUKRZYCA? Cukrzyca jest to grupa chorób, które cechują się hiperglikemią, czyli podwyższonym stężeniem glukozy we krwi. Wyróżniamy różne typy tej choroby, takie jak: cukrzyca typu 1, cukrzyca typu 2, a także cukrzycę ciężarnych oraz specyficzne typy cukrzycy (np. genetyczne defekty działania insuliny, choroby zewnątrzwydzielniczej części trzustki, genetyczne defekty czynności komórki ß). Najczęściej występującym typem cukrzycy jest typ 2, który obejmuje 90-95% wszystkich zachorowań oraz typ 1.
Co roku na cukrzycę umiera ok. 1,6 milionów ludzi, a około 420 milionów na całym świecie choruje na tą chorobę. W Polsce liczba chorych wynosi ok. 2,9 miliona, czyli co 11 dorosły, a liczba ta nieustannie rośnie. Nie bez powodu cukrzyca została okrzyknięta przez WHO pierwszą niezakaźną pandemią XXI wieku.
OBJAWY CYKRZYCY Warto zwrócić uwagę na fakt, że ponad 20% osób chorych nie ma pojęcia o występowaniu choroby, ponieważ przez długi okres cukrzyca może przebiegać bezobjawowo, bądź objawy mogą być bardzo trudne do zauważenia. Dlatego tak ważne jest robienie badań kontrolnych, które pozwolą na szybkie zdiagnozowanie choroby. Jednym z nich jest oznaczenie poziomu glukozy we krwi pobranej na czczo. Wynik prawidłowego pomiaru powinien zmieścić się w przedziale 70–100 mg/dl (3.9–5.6 mmol/l).
POWIKŁANIA Nieleczona cukrzyca prowadzi do wielu powikłań zagrażających życiu.
Uszkadza i zaburza czynności wielu narządów takich jak nerki, oczy, serce, naczynia krwionośne i nerwy, za co odpowiedzialne są mikroangiopatie i makroangiopatie, do których z kolei prowadzi hiperglikemia, odpowiedzialna za początki procesów patologicznych. U 50% chorych powikłania narządowe są przyczyną niepełnosprawności i przedwczesnej umieralności! ŻYWIENIE W CUKRZYCY Podstawą leczenia w cukrzycy jest aktywność fizyczna oraz odpowiednio zbilansowana dieta dobrana indywidualnie do każdego pacjenta, a także leczenie farmakologiczne.
Autorzy:
Dorota Oszytko
Natalia Mizerska
Literatura:
https://diabetyk.org.pl/dane-o-cukrzycy-2019/ https://www.mojacukrzyca.org/?a=text&id=384 Grycel S. Błachnio – Zbielewska A. „Cukrzyca typu 2 – epidemiologia i farmakologia.” Probl Hig Epidemiol 2019, 100(2): 75-81.
Świrska J., Fedurek D. Zwolak A. Dudzińska M. Łuczyk R. J. Daniluk J. Tarach J. S. „The knowledge of dietary rules among patients with diabetes.” Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(5):419-435. Włodarczyk E.” Program zapobiegania i wczesnego wykrywania cukrzycy typu 2.” Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego 2017.