W dzisiejszych czasach coraz częściej spotkamy się z problemem otyłości. Niestety coraz częściej kwestia ta dotyczy nie tylko dorosłych, ale i dzieci. „Choroba” ta stała się bardzo powszechna przez sam rozwój cywilizacyjny, z którym mocno powiązany jest nasz tryb życia i związane z nim liczne zaniedbania. Otyłość to nie tylko zwiększona masa ciała, ale i szereg chorób z nią związanych. Warto wspomnieć, że chorobliwa ilość kilogramów nie powstaje tylko przez „ciągłe podjadanie”, może być to bardziej skomplikowany proces na tle hormonalnym, metabolicznym, genetycznym czy psychicznym.
Czym tak naprawdę jest otyłość?
Otyłość to choroba przewlekła, charakteryzująca się nadmiernym nagromadzeniem tkanki tłuszczowej. Upośledza funkcjonowanie organizmu człowieka, prowadzi do rozwoju wielu chorób i może zwiększyć ryzyko śmierci. Według Światowej Organizacji Zdrowia otyłość jest najczęstszą chorobą metaboliczną i światową XXI wieku. Niestety, w dzisiejszych czasach problem otyłości występuje niezależnie od wieku, dotyka tak samo dzieci, młodzież jak i dorosłych.
Jeśli o chodzi o samą otyłość możemy ją podzielić na dwa rodzaje:
- otyłość prostą – wynika ona z nagromadzonej nadwyżki energetycznej, w wyniku nieprawidłowej diety czy małej aktywności fizycznej. Dotyka ona aż 60-70% otyłych;
- otyłość wtórną- wynika z nieprawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, hormonalnego, genetycznego i jako zespół polekowy (czyli przez przedawkowanie leków).
Skąd mamy wiedzieć, kiedy mamy odczynienia z otyłością?
Tu z pomocą przychodzi nam Międzynarodowa Grupa Zadaniowa ds. Otyłości (IOTF) oraz Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Stworzyły one kryteria do ogólnego obliczenia masy ciała pod nazwą BMI.
Działanie tego wskaźnika jest dość proste - dzielimy swój wzrost (miara w centymetrach) przez swoją wagę (miara w kilogramach). Jeśli wyjdzie nam powyżej 30 kg/m2 możemy mówić o otyłości.
Przyczyny otyłości
Jak już wcześniej wspomnieliśmy, przyczynami otyłości nie musi być długotrwała nadwyżka energetyczna. Co prawda jest ona częstym czynnikiem wpływającym na otyłość (ze względu na łatwy i stosunkowo szybki dostęp do żywności typu fast-food), jednak nie jedynym.
Pozostałe przyczyny otyłości:
Nadmierny stres – Stres jest nie odłącznym czynnikiem w naszym życiu, a taki, który jest ciągły, może powodować wiele problemów zdrowotnych czy psychicznych. Co więc coraz częściej robimy, by na chwilę zapomnieć o otaczających nas troskach? Zajadając go! Czekolada, szybkie przekąski... Niby małe rzeczy, a jednak na dłuższą metę mogą mieć katastrofalne skutki dla naszego zdrowia.
Brak snu – Potoczne zarywanie nocy, niedosypianie mogą mocno rozregulować nasz organizm. Dodatkowo, mogą doprowadzić również do zaburzeń hormonalnych (przekształcić się w nieprawidłową przemianę metaboliczną) czy ciągłe uczucie głodu (brak uczucia sytości).
Mała aktywność fizyczna – W dzisiejszych czasach wielu ludzi wykonuje pracę siedzącą, przez co nie mają gdzie spalić nadwyżki kalorycznej, która z kolei utrzymywana przez dłuższy czas może przekształcić się w dodatkowe kilogramy. Często wiele osób nie ma czasu lub chęci na aktywność fizyczną po pracy, jak chociażby krótki spacer, piętnaście minut ćwiczeń czy nawet taniec przy ulubionej muzyce robiąc jakieś małe prace domowe. By się ruszać trzeba tak naprawdę tylko chcieć!
Zaburzenia psychiczne – Na otyłość może wpłynąć również depresja, stany kompulsywnego objadania się oraz wspomniany wyżej nadmierny stres, który z kolei może prowadzić do wielu różnych zaburzeń.
Geny – Rzadko występujący czynnik otyłości.
Skutki otyłości
Otyłość zazwyczaj diametralnie wpływa na nasze życie. Przyczynia się do zwiększenia liczby chorób i niestety też, liczby zgonów.
Do najczęściej występujących chorób związanych z niezdrową nadwyżką kilogramów należą przypadłości sercowo-naczyniowe: nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, choroby niedokrwienne serca, serca płucnego, zatorowość płucna, miażdżyca, udar mózgu i żylaki kończyn dolnych.
Dodatkowo, u osób otyłych mogą wystąpić powikłania chorobowe takie jak np. cukrzyca typu II, insulinooporność, zaburzenia gospodarki lipidowej, powikłania metaboliczne, kamienica nerkowa i wiele innych schorzeń.
Jak walczyć z otyłością?
W przypadku otyłości prostej musimy pamiętać o stosowaniu odpowiedniej diety, w której ograniczymy spożycie głównie tłuszczów nasyconych oraz węglowodanów prostych oraz dodamy do swojego jadłospisu warzywa i owoce. By osiągnąć jeszcze lepsze rezultaty nie zapominajmy również o aktywności fizycznej.
W przypadku otyłości wtórnej wymagana jest odpowiednia i profesjonalna diagnoza problemu otyłości = specjalistyczne leczenie.
Podsumowanie:
Otyłość to problem, który w obecnych czasach wciąż rośnie. Wiąże się on z wieloma innymi chorobami jak np. cukrzyca czy nadciśnienie. Otyłość niszczy jakość, ale i mocno skraca długość naszego życia. Nasze codzienne funkcjonowanie jest zagrożone, dlatego warto dbać o siebie i swoich bliskich.
Starajmy się wdrożyć do naszego życia podstawowe nawyki żywieniowe oraz odpowiednią aktywność fizyczną, by w przyszłości uniknąć problemów ze zdrowiem, które notabene pojawiają się na nasze własne życzenie.
Autorzy:
Piotr Grela
Bibliografia: