Dieta DASH, czyli (The Dietary Approaches to Stop Hypertension) to sposób żywienia opracowany na podstawie przeprowadzonych badań naukowych, głównie w Stanach Zjednoczonych. Dotyczyły one profilaktyki chorób z zakresu nadciśnienia tętniczego oraz chorób sercowo-naczyniowych u osób zamieszkujących Stany Zjednoczone. Polskie badania naukowe dotyczące wpływu diety DASH, jako najlepszej diety w nadciśnieniu tętniczym, zalecane są przez Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego.
Dieta ta charakteryzuje się:
zwiększonym spożyciem warzyw i owoców,
ograniczeniem soli do 5 gram dziennie,
zastępowaniem mięsa tłustego-chudym (np. drób),
zaleca się zwiększenie spożycia tłustych ryb,
stosowania pieczywa pełnoziarnistego zamiast pieczywa białego,
zaleca się spożywać nabiał do 18% dziennego zapotrzebowania, co stanowi 1250mg wapnia dla diety o dziennej średniej wartości energetycznej 2000 kcal,
włączenia do diety nasion słonecznika, dyni i orzechów,
pamiętaniu o dobrych źródłach tłuszczu takim jak: ryby czy dobre oleje (oliwa z oliwek).
W podstawowej wersji diety założenia dzienne spożycia sodu wynoszą 2300mg. Natomiast o obniżonej zawartości sodu, wartości te wynoszą w ciągu dnia do 1500mg.
Zaleca się w tej diecie ograniczać spożycie następujących produktów:
czerwonego mięsa,
soli w nadmiarze,
słodyczy, ciast oraz napojów czy soków bardzo słodkich,
żywności mocno przetworzonej typu fast food.
Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego (PTNT) zaleca stosowanie diety DASH jako jeden z pierwszych działań prewencyjnych w chorobach nadciśnienia tętniczego czy chorób sercowo-naczyniowych. Ponieważ zastosowanie w tej diecie zwiększonego spożycia warzyw i owoców dostarcza odpowiedniej ilości witamin, składników mineralnych czy błonnika pokarmowego. Wdrożenie produktów o obniżonej ilości tłuszczów nasyconych wpływa korzystnie na profil lipidowy u osób stosujących daną dietę. Zastosowanie przykładowo tłuszczu roślinnego w postaci oliwy z oliwek przeciwdziała licznym stanom prozapalnym w organizmie ludzkim. Natomiast obniżone stosowanie soli w diecie wpływa korzystnie na nerki oraz obniżenie wartości ciśnienia tętniczego. Dieta DASH jest zalecana zarówno osobom, które chcą się zdrowo odżywiać oraz już chorującym na liczne schorzenia cywilizacyjne, jako sposób leczenia.
Zastosowanie diety DASH jako wzorca żywienia u osób z chorobami neurologicznymi w porównaniu do stosowania takich diet jak śródziemnomorska czy MIND, nie wykazuje znaczących wyników poprawy funkcji poznawczych. W badaniach naukowych na obywatelach hiszpańskich, w tym przypadku pokazały większe znaczenie dla wzorca żywienia śródziemnomorskiego i diety MIND.
Autor:
Katarzyna Konstańczak
Bibliografia:
1. Cichocka A.: Dieta DASH - najlepsza dieta w nadciśnieniu. Poradnia Chorób Metabolicznych. Zakład Profilaktyki Chorób Żywieniowozależnych. Instytut Żywności i Żywienia. Przemysł Spożywczy. Tom 72. Numer 11. S.34-37. Warszawa 2018.
2. Kaluźniak A., Krzymińska-Siemaszko R., Wieczorowska-Tobis K.: Wpływ diety na zachowanie sprawności funkcji poznawczych przez osoby starsze-możliwości zdrowotne wynikające ze stosowania diety MIND. Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu. Instytut Żywienia Człowieka i Dietetyki, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Geriatria 2018; 12: 110-116.
3. Nish S., Balia N., Gomez-Martinez C.: Mediterranean, DASH, and MIND Dietary Patterns and Cognitive Function: The 2-Year Longitudinal Changes in an Older Spanish Cohort. 2021 Dec 13;13:782067. Doi: 10.3389/fnagi.2021.782067.eCollection 2021