Dieta a płodność

Zbilansowana dieta, opierająca się na dostarczaniu wszystkich niezbędnych

składników odżywczych, jest konieczna do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju

organizmu. Dotyczy to również układu rozrodczego i zdolności reprodukcyjnych.

Współcześnie spadek płodności staje się coraz bardziej powszechnym zjawiskiem,

a podstawą walki z tym problemem stanowi leczenie żywieniowe. Co zatem jeść, aby

poprawić płodność i zadbać o prawidłowy rozwój dziecka?

Składniki odżywcze, które sprzyjają płodności:

1. Antyoksydanty-cynk, witamina A, C i E

Odpowiednia ilość antyoksydantów w diecie skutecznie chroni przed stresem oksydacyjnym, który u mężczyzn prowadzi do patologii nasienia. Ponadto cynk jest niezbędny do prawidłowej syntezy testosteronu, dojrzewania nasienia i odgrywa kluczową rolę w budowie jąder.

U kobiet witaminy A, E i C aktywnie biorą udział w każdym etapie reprodukcji - regulują cykl menstruacyjny, warunkują prawidłowy rozwój płodu, a witamina A dodatkowo zapobiega zakażeniom dróg rodnych. Podobnie jak u mężczyzn, cynk wpływa na właściwy metabolizm hormonów- progesteronu, estrogenów, androgenów.

2. Witamina D

Odgrywa ona kluczową rolę w regulacji hormonalnej zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, a jej odpowiednie stężenie chroni przed patologiami dotyczących układu rozrodczego kobiet, takich jak PCOS i endometrioza.

3. Kwas foliowy, B6, B12

O konieczności suplementacji witamin z grupy B przy planowaniu ciąży wiadomo nie od dziś. Dlaczego jednak są tak istotne? Wpływają na prawidłowy przebieg cyklu menstruacyjnego i implantację zarodka. Dodatkowo wspomagają obniżenie stężenia homocysteiny, aminokwasu, który w nadmiarze powoduje zaburzenia płodności. Kwas foliowy jest niezbędny do prawidłowego rozwoju zarodka odnośnie układu nerwowego oraz dojrzewania erytrocytów, a u mężczyzn pozytywnie wpływa na objętość nasienia i ruchliwość plemników.

4. Błonnik

Poza wspomaganiem procesu trawienia i utrzymywania prawidłowej masy ciała, oddziałuje również na zdolności reprodukcyjne. Zmniejsza ryzyko niepłodności wynikającej z zaburzeń cyklu menstruacyjnego, szczególnie u kobiet powyżej 30 roku życia, obniża indeks glikemiczny posiłków oraz pomaga w usuwaniu nadmiaru estrogenów z organizmu.

5. Nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT)

Spożywanie tłustych ryb morskich oraz suplementacja kwasów omega-3 wpływa pozytywnie na płodność zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Są istotnym elementem w procesie zapłodnienia, rozwoju zarodka, poprawiają liczebność plemników, ich morfologię i stężenie hormonów płciowych. Ponadto obecność NNKT w diecie kobiet zmniejszają ryzyko wystąpienia endometriozy - schorzenia prowadzącego do niedrożności jajników, jelit, stopniowej destrukcji narządów. Nieodwracalne zmiany anatomiczne są główną przyczyną

niepłodności, dlatego też tak istotne jest niwelowanie i zapobieganie konsekwencjom wynikającym z endometriozy.

Co wpływa na spadek płodności?

W dużej mierze na spadek płodności ma wpływ niedobór wyżej opisanych składników odżywczych. Przede wszystkim powoduje zaburzenia hormonalne, prowadzące do nieprawidłowego przebiegu cyklu menstruacyjnego, pogorszenia parametrów nasienia, a w niektórych przypadkach są główną przyczyną bezpłodności. Niezbilansowana dieta w kontekście płodności jest szczególnie szkodliwa dla kobiet, u których występuje ryzyko wystąpienia PCOS, endometriozy, niedoczynności tarczycy. Są to schorzenia, których leczenie odbywa się głównie na drodze leczenia żywieniowego, dlatego zaniedbanie codziennej diety może przyczynić się do nasilenia ich objawów, a tym samym przyczynić się do obniżenia płodności.

Negatywnie na płodność wpływają również tłuszcze trans i zbyt duża ilość cukrów prostych - zwiększają trudności związane z zajściem w ciążę, a u mężczyzn tłuszcze trans obniżają poziom testosteronu we krwi, zmniejszają liczbę oraz ruchliwość plemników.

Kolejnym parametrem na który należy zwrócić uwagę podczas starania się o dziecko jest prawidłowa masa ciała. Zbyt wysoka waga może przyczyniać się do zaburzeń hormonalnych u obu płci oraz prowadzić do poważnych komplikacji w czasie ciąży.

Z kolei niedowaga, wynikająca ze zbyt szybkiego utraty masy ciała powoduje aromatyzacji androgenów, a tym samym skutkować zaburzeniami miesiączkowania, a nawet jej całkowitym zanikiem.

Przy planowaniu ciąży należy również ograniczyć spożycie czerwonego mięsa, kofeiny oraz zaprzestać picia alkoholu i palenia wyrobów tytoniowych.

Oczywiście starania o zajście w ciąże należy rozpocząć od konsultacji z lekarzem i dietetykiem i postępować zgodnie z ich zaleceniami. Leczenie żywieniowe jest podstawą

walki z niepłodnością oraz niwelowania dolegliwości, schorzeń związanych z układem

rozrodczym.

Autor:

Martyna Olejnik

Bibliografia:

https://www.researchgate.net/profile/Dorota-Szostak-Wegierek/publication/224769165_Nutri

tion_and_fertility/links/56c5fb3408ae408dfe4ca5c7/Nutrition-and-fertility.pdf

https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/013/135/original/24-26.pdf

https://kosmos.ptpk.org/index.php/Kosmos/article/view/2401

https://kosmos.ptpk.org/index.php/Kosmos/article/view/2539

https://journals.viamedica.pl/eoizpm/article/view/25931

http://www.monz.pl/Wplyw-diety-i-aktywnosci-fizycznej-na-plodnosc-kobiet,73689,0,1.html